از ویژگی های کودکانی که سن و رفتار آن ها هماهنگی ندارد چه می دانید ؟ تا به حال دیده اید که حتی از پس کوچکترین کارها نیز بر نمی آیند ؟ از این کودکان نمی توان انتظار انجام کاری را داشت زیرا حتی آن ها نمی توانند مانند دیگر کودکان هم سن خود به درستی راه بروند و یا غذا بخورند .
عبارت دست و پا چلفتی را دیگران بر روی این کودکان گذاشته اند اما در واقع مشکل آن ها اختلال هماهنگی رشدی بوده که نوعی اختلال عصبی رشدی می باشد که ممکن است در دوران کودکی آغاز شود و مشکلاتی را برای کودک و والدین او به وجود آورند .
نکته مهم این است که تشخیص و عدم درمان به موقع این کودکان ممکن است در آینده مشکل ساز شده و زندگی آن ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد . مشکل این کودکان نه تنها گریبان گیر خودشان خواهد شد بلکه زندگی پدر و مادر آن ها را نیز دگرگون خواهد کرد .
از ویژگی های این کودکان می توان به : به در و دیوار خوردن هنگام راه رفتن ، عدم توانایی در دست گرفتن اشیا ، پوشیدن لباس ، بریدن میوه و غیره اشاره کرد . با ذکر این مثال ها متوجه خواهید شد که این کودکان حتی نمی توانند ساده ترین کارها را نیز انجام دهند .
اختلال هماهنگی رشدی چیست
برخی از افرادی که تازه متولد می شوند ممکن است به این اختلال دچار شده باشند اما قابل تشخیص نیست . زیرا آن ها هنوز شروع به راه رفتن ، لمس اشیا و دیگر کارها نکرده اند . اختلال هماهنگی رشدی در سنین 3 تا 4 سالگی قابل شناسایی است .
در این سن کودکان می توانند راه بروند ، اغلب خودشان لباس هایشان را می پوشند و یا غذا می خورند . اما کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی نه تنها توانایی انجام این کارها را ندارند بلکه برای یادگیری ساده ترین کارها نیاز به تکرار بالایی دارند .
معنای دقیق اختلال هماهنگی رشدی چیست ؟ یعنی آن ها در انجام حرکات روزمره خود دچار ضعف بوده و با توجه به سن و مرحله رشدیشان از دیگر کودکان هم سن خود عقب تر هستند . در واقع می توان گفت آن ها هم در برنامه ریزی حرکتی و هم در انجام کارهای ظریف ناتوان هستند
از جمله کارهای ظریف می توان به نقاشی کشیدن ، بالا کشیدن زیپ و یا قیچی کردن اشاره کرد . این کودکان هنگام راه رفتن نمی توانند طوری راه بروند که به اشیا سر راه خود نیز برخورد نکنند ، این نمونه ای از برنامه ریزی حرکتی می باشد .
متاسفانه کودکان مبتلا اختلال هماهنگی رشدی مانند کودکان استثنایی قدرت برنامه ریزی ، تصمیم گیری ، تصور اشیا و اجسام را نیز ندراند . اگر این مشکلات در زمان مناسب شناسایی و درمان نشود ممکن است در آینده کودک دچار ضعف تحصیلی شده و اغلب ترک تحصیل نیز خواهند کرد .
از نشانه های اختلال هماهنگی رشدی چه می دانید
لازم به ذکر است بدانید که نشانه های اختلال هماهنگی رشدی به مراحل رشدی ، ویژگی های حرکتی کودک و مهارت ها او تقسیم خواهد شد که در ادامه این دسته بندی و انواع آن را بیان خواهیم کرد .
1 – در واقع می توان گفت کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی در پشت سر گذاشتن مراحل رشدی خود مانند چهار دست و پا رفتن ، راه رفتن ، نشستن ، بازی کردن و دیگر اعمالی که کودکان هم سن آن ها انجام می دهند ، دچار تاخیر خواهند شد .
2 – توانایی انجام برخی از حرکات پیش پا افتاده که کودکان هم سن آن ها قادر به انجام آن هستند را نیز ندارند ، مانند : عدم حفظ تعادل خود ، هماهنگ کردن حرکات خود ، عدم توانایی در دست نگه داشتن اشیا ، به در و دیوار خوردن هنگام راه رفتن و دست و پا چلفتی بودن اشاره کرد .
عوارض اختلال هماهنگی رشدی کودکان
همانطور که گفتیم کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی به دلیل آنکه نمی توانند همانند هم سالان خود رفتار کنند ، عزت نفس و اعتماد به نفس خود را نیز از دست خواهند داد . از جمله کارهای مشابه در کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد :
بستن دکمه ها ، لباس پوشیدن ، میوه پوست کندن ، عدم انجام تکالیف مدرسه ، نوشتن ، نقاشی کردن و دیگر کارهای ساده که در بین کودکان رواج دارد . در واقع باید گفت این مشکلات گفته شده تاثیرات منفی نیز بر پیشرفت تحصیلی آن ها خواهد داشت .
علاوه بر این فعالیت های ورزشی کودکان نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت ، آیا می دانید چگونه ؟ کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی توانایی توپ در دست گرفتن ، پرتاب کردن ، پاس دادن و یا شوت کردن نیز ندارند .
در نتیجه به علت عدم توانایی آن ها برای شرکت در بازی با دوستان و کودکان هم سن خود ، سبب کناره گیری اجتماعی آن ها نیز خواهد شد . این مشکلات به وجود آمده نه تنها سبب از دست دادن اعتماد به نفس آن ها خواهد شد بلکه سبب حقارت و بی ارزشی آن ها نیز می شود .
آیا اختلال هماهنگی رشدی در کودکان درمان دارد ؟
اولین گام برای درمان این کودکان شناسایی نوع مشکل و محدودیت های آن ها می باشد . اکر کودک تنها درگیر مشکلات و مهارت های حرکتی باشد با تمرین و انجام روش های مختلف حل شدنی است . این تمرین های برای حل مشکلات حرکتی باید چگونه باشد ؟
در جلسات کار درمانی ، درمانگر براساس نوع و میزان مشکلات کودک و همچنین با توجه به توانایی های او ، او را مستم انجام برخی فعالیت های هدفمند خواهد کرد که البته این تمرین ها باید در منزل و با حضور والدین نیز انجام شود .
گروهی دیگر از کودکان نیز هستند که تنها مبتلا به مشکلات حرکتی نیستند ، آن ها علاوه بر مشکلات حرکتی در زمینه های گفتاری ، یادگیری و حتی توجه کردن نیز ضعف دارند . درمان این کودکان با توجه به ویژگی های آن ها متفاوت است که در ادامه دو مورد از آن ها را بیان خواهیم کرد :
تکرار و انجام روزمرگی ها
در این نوع از درمان روی بهتر شدن فعالیت های کودک تمرکز کرده و همچنین مهارت هایی که نیاز روزمره کودک است ، تقویت خواهد شد . این روش با هماهنگی و مشارکت مادر یعنی اعتماد به نفس دادن به کودک به سرعت نتیجه خواهد داد .
در واقع می توان گفت نحوه رفتار ، طرز صحبت کردن با او در نحوه این درمان بسیار موثر است . از جمله روزمرگی های کودک می توان به لباس پوشیدن او و یا بازی کردن اشاره کرد .
درک و حس محیط اطراف
کودک برای انجام هر کاری ، باید اطلاعاتی را در مورد آن داشته باشد . به طور مثال اگر در حال درمان راه رفتن او هستیم باید اطلاعات محیط اطراف را در اختیار او قرار دهیم ، مانند مکان قرار گرفتن وسایل مختلف در خانه .
این روش به کودک کمک خواهد کرد با توجه به اطلاعاتی که در دست دارند ، بتوانند اطلاعات محیط اطراف را ادغام کنند و در نتیجه با آگاهی از محیط اطراف حرکات خود را به درستی و خوبی انجام دهند .
کلام آخر
شاید تا به حال کودکان بسیاری را با این ویژگی دیده باشید اما نمی توان گفت در صورت ناتوانی کودک در انجام کاری او مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی است . ابتدا نشانه های گفته شده را بررسی کرده و سپس به پزشک مراجعه کنید تا متوجه این موضوع شوید .
روش های درمانی گفته میسر نخواهد شد مگر با صبر و حوصله کردن مادر . تنها مادر می تواند به کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی کمک کنند و اغلب روش های درمانی و انجام فعالیت های مختلف توسط مادر امکان پذیر خواهد بود .
منبع :
ناهماهنگی رشد و رفتار کودکان
درباره این سایت